Rzeczownik parabole ma w Nowym Testamencie szersze znaczenie niż tylko porównanie. Służy na oznaczenie gatunków literackich, którym dzisiejsza genologia nadaje nazwy: przypowieść, alegoria, alegoreza. Warto przy tym zaznaczyć, że nauka o literaturze w polskich wydaniach podręcznikowych jasno rozróżnia rodzaje i gatunki literackie. Wśród rodzajów wymienia się trzy główne nurty: lirykę, epikę i dramat. Wszystkie mniejsze formy tworzą gatunki literackie. Literatura biblijna nie trzyma się ściśle takiego podziału i niekiedy terminy „rodzaj” i „gatunek” bywają używane zamiennie. Podstawą tych gatunków literackich jest metafora.
Termin parabole pojawia się u synoptyków 48 razy. W większości przypadków odnosi się do przypowieści wypowiedzianych przez Jezusa na temat królestwa Bożego. Obraz zaczerpnięty z obserwacji życia służy Jezusowi do ilustracji różnych prawd Jego nauczania. Obraz dotyczy najczęściej świata natury bądź typowych w Palestynie I wieku relacji międzyludzkich (król – poddani, pan – słudzy, pracodawca – najemnicy).
Wykorzystanie gatunku przypowieści jako metody nauczania Jezusa należy do świadomie przez Niego obranej pedagogii. Cel przepowiadania w przypowieściach przybliżają nieco teksty: Mk 4,10-12; Mt 13,10-15; Łk 8,9-10. Cytowany w nich fragment Iz 6,10, zawiera wezwanie Jahwe skierowane do proroka: „Idź i mów do tego ludu: Słuchajcie pilnie, lecz bez zrozumienia, patrzcie uważnie, lecz bez rozeznania. Zatwardź serce tego ludu, znieczul jego uszy, zaślep jego oczy, iżby oczami nie widział, ani uszami nie słyszał, i aby serce jego nie pojęło, żeby się nie nawrócił, i nie został uzdrowiony”. Jak naród wybrany w VIII wieku przed Chr. lekceważył nawoływania proroka, tak i teraz nauczający Jezus spotyka silny opór. „Tajemnice królestwa” (Mt 13,11) zostają odkryte w przypowieściach przed tymi, którzy mają otwarte serca i dobrą wolę przyjęcia orędzia o zbawieniu; ci zaś, którzy z własnego wyboru trwają w „zatwardziałości serca”, nie rozumieją znaczenia przypowieści.
Przypowieści posługują się obrazami zaczerpniętymi z życia, z tego też powodu zazwyczaj były łatwe do zrozumienia dla bezpośrednich słuchaczy Jezusa. Mówił bowiem do nich ich językiem i posługiwał się dobrze znaną im obrazowością. Dla współczesnego czytelnika jednak niektóre motywy zawarte w przypowieściach mogą wydawać się niezrozumiałe czy wręcz nielogiczne. Niezrozumienie to wypływa głównie z braku znajomości zwyczajów żydowskich czasów Jezusa oraz z odmiennej od tamtej mentalności i sposobu widzenia świata.
Polub stronę na Facebook